Năm 2014 được Ban Bí thư Trung ương Đảng chọn là “Năm Thanh niên tình nguyện” trên toàn quốc; đồng thời, nhân dịp kỷ niệm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh 26-3-2014, qua nghiên cứu lý luận, thực tiễn hoạt động đoàn của địa phương và thực tiễn trong việc thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị hơn 03 năm qua; Tôi đăng tải những nội dung này để trao đổi kinh nghiệm cùng bạn đọc, nhất là đội ngũ Thanh niên và những cán bộ làm công tác đoàn; nhằm góp phần đề ra những giải pháp nâng cao hiệu quả công tác đoàn hiện nay.
Cách đây 64 năm, vào ngày 15-10-1949, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết tác phẩm “Dân vận” đăng trên báo Sự Thật. Bài báo khoảng 500 từ, nhưng bao hàm đầy đủ cả về nội dung và phương pháp công tác dân vận của Đảng, có thể nói đây là Cương lĩnh hoàn chỉnh của Đảng về công tác dân vận, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Lực lượng của dân rất to. Việc dân vận rất quan trọng. Dân vận kém thì việc gì cũng kém. Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”. Nhưng đối với lực lượng Thanh niên nói chung trong quá trình cách mạng của đất nước đã thể hiện sinh động trong cuộc sống, biến thành những hành động cách mạng của nhân dân Việt Nam, góp phần làm nên những chiến công hiển hách, những trang sử vàng chói lọi của dân tộc.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định:“Dân vận là vận động tất cả lực lượng của mỗi một người dân không để sót một người dân nào, góp thành lực lượng toàn dân, để thực hành những công việc nên làm, những công việc Chính phủ và đoàn thể giao cho”. Đây là thể hiện tư tưởng lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”; tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân nhằm xây dựng khối đại đoàn kết thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ cách mạng. Tinh thần đại đoàn kết phải được quán triệt sâu sắc trong công tác dân vận bằng việc đa dạng các hình thức tập hợp nhân dân. Trong suốt quá trình cách mạng nước ta 83 năm qua, đoàn kết toàn dân dưới sự lãnh đạo của Đảng đã trở thành một trong những nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng. Trong những năm tháng kháng chiến chống kẻ thù xâm lược, Đảng ta đã huy động được sức mạnh của toàn dân, đoàn kết triệu người như một, vận động tất cả mọi tầng lớp nhân dân “bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người già, người trẻ, không phân chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc” thực hiện “toàn dân kháng chiến”,“toàn diện kháng chiến”, tất cả cho tiền tuyến với tinh thần “Không có gì quý hơn độc lập tự do” đã làm nên những chiến công hiển hách đánh bại hai đế quốc Pháp và Mỹ.
Trong giai đoạn cách mạng mới, tiếp tục thực hiện tư tưởng dân vận Hồ Chí Minh, Đảng ta phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, coi đó là đường lối chiến lược cơ bản, lâu dài; đã thống nhất các lực lượng của toàn dân tộc đi theo con đường mà Đảng, Bác Hồ đã lựa chọn: Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc cũng như của mỗi giai tầng xã hội, của mỗi người dân Việt Nam bằng việc “lấy mục tiêu giữ vững độc lập, thống nhất của Tổ quốc” vì dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh làm điểm tương đồng để gắn bó đồng bào các dân tộc, các tôn giáo, các tầng lớp nhân dân ở trong nước và người Việt Nam định cư ở nước ngoài.
Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, thực trạng là việc tập hợp thanh niên trong xã hội (nhất là ở địa bàn cơ sở) gặp rất nhiều khó khăn; thanh niên không muốn làm những việc có ích mà đang có chiều hướng chạy theo phong cách cá tính vọng ngoại, bắt chước những văn hoá không lành mạnh, dẫn đến tình trạng nghiện ngập ma tuý, vi phạm giao thông, trộm cắp, giết người, ăn chơi chác tán,.... con số thanh niên vướng vào các lĩnh vực này đang ngày càng nhiều, đã đến lúc báo động cho xã hội.
Cho nên, công tác dân vận của các cấp bộ Đoàn cần phải đổi mới phương pháp tập hợp thanh niên nhằm quy tụ thanh niên hoạt động có ích cho xã hội, cho bản thân là một vấn đề cấp thiết hiện nay.
Theo suy nghĩ của tôi, thì các cấp bộ đoàn cần có những giải pháp sau đây để làm tốt công tác dân vận trong đối tượng thanh niên hiện nay là:
1. Tập trung xây dựng và củng cố tổ chức Đoàn chân rết tận địa bàn dân cư đủ mạnh. Vì nơi đây là nơi gần giũ với thanh niên để tập hợp.
2. Mỗi cán bộ, đoàn viên trong hệ thống tổ chức Đoàn của chúng ta phải gương mẫu thực hiện phương pháp dân vận của Bác Hồ “óc nghĩ, mắt trông, tai nghe, chân đi, miệng nói, tay làm” và “Trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân, có trách nhiệm với dân”.
3. Cần quan tâm tạo ra nhiều sân chơi lớn, thu hút thanh niên; qua đó chúng ta giáo dục thanh niên hành động có ích cho xã hội và chính bản thân họ. Nhất là việc giáo dục đạo đức nhân cách.
4. Bằng nhiều hình thức đa dạng, cần tuyên truyền sâu rộng trong thanh niên về lối sống đẹp, lối sống có ích; nhất là đối tượng thanh niên trong các trường học và thanh niên ở địa bàn đô thị.
Để thực hiện được những giải pháp trên đòi hỏi các cấp bộ Đoàn phải đổi mới phương pháp hoạt động, đa dạng hình thức tập hợp thanh niên, làm cho thanh niên nhận thức được rằng “Mình là chủ nhân của đất nước trong tương lai” để họ tự hành động với lý tưởng và hoài bão cao đẹp của người thanh niên Việt Nam.